Monet to tylko oko, ale, mój Boże, co za oko!
Autor: Paul Cézanne
Co ma wspólnego fotografia z malarstwem?
Fotografia jest najłatwiejszą, ze sztuk, co czyni ją najtrudniejszą,
powiedziała Lisette Model, urodzona w Austrii amerykańska fotografka, znana przede wszystkim ze szczerego humanizmu w fotografii ulicznej.
Dziś w dobie smartfonów z kilkoma aparatami każdy może zrobić dobre zdjęcie. Ba, może zrobić doskonałe zdjęcie! Tylko czy to czyni od razu autora doskonałym fotografem?
Fotograf to coś więcej - to niepowtarzalny styl wyrobiony przez lata poszukiwań i praktyki. To wyjątkowa estetyka, umiejętność przekazywania emocji. Fotografem jest się zawsze, nie tylko w momencie trzymania aparatu w ręce. Fotograf szuka i obserwuje swoje otoczenie nieustannie poszukując bodźców, które wpłyną na jego twórczość. Jednym z najprostszych sposobów rozwoju jest nie tylko oglądanie prac wybitnych “kolegów” z branży, ale i studiowanie chociażby sztuki. Wielkiej sztuki.
Co na nas działa? Dlaczego akurat dzieła tego artysty dotykają tej jednej struny w naszym ciele, przez którą czujemy dreszcz ekscytacji, szczęścia albo nostalgii? Uważne spojrzenie na kulturową spuściznę naszego świata pozwala nam lepiej zrozumieć kim jesteśmy jako artyści, a nie tylko rzemieślnicy. Co chcemy tworzyć? Czego poszukujemy w swojej pracy?
Z tego też powodu rozpoczynam tu cykl poświęcony wielkim artystom, z których twórczości możemy czerpać wiele nauki i inspiracji.
Na pierwszy ogień - Monet.
Życie i twórczość Claude'a Moneta
Nazwisko Monet jest prawdopodobnie jednym z pierwszych, które przychodzą na myśl, gdy ktoś wspomina impresjonizm - ruch, który rozpoczął się pod koniec XIX wieku i na zawsze zmienił świat sztuki. Charakteryzujący się doskonałym wykorzystaniem światła i koloru, miękkimi pociągnięciami pędzla i naciskiem na uchwycenie emocji, a nie realizmu, impresjonizm to styl, który inspiruje pokolenia artystów. Przyjrzyjmy się bliżej karierze Clauda Moneta, kultowego artysty, a także jego dziełom i impresjonizmowi jako epoce.
.
La Pointe de la Hève, Sainte-Adresse
Impresjonizm i jego cechy
Impresjonizm był ruchem artystycznym, który kładł nacisk na uchwycenie emocji zamiast realizmu, aby przedstawić wyjątkową interpretację lub „wrażenie” sceny, zamiast przedstawiać ją dokładnie tak, jak wyglądała w prawdziwym życiu. Skoncentrowano się głównie na świetle i kolorze za pomocą krótkich pociągnięć pędzla, które tworzyły teksturę, nie zasłaniając całkowicie tego, co przedstawiały pod nimi. Zaowocowało to obrazami, które były miękkie, ale żywe, o eterycznej jakości, które od tamtej pory były naśladowane, ale nigdy tak naprawdę nie były replikowane przez późniejsze pokolenia artystów.
Claude Monet - początki
Claude Monet urodził się w 1840 roku w Paryżu. Już w szkole przejawiał talent plastyczny - wśród kolegów zasłynął jako karykaturzysta. Z czasem jego rysunki pokazywane były w witrynie sklepu farbiarsko-ramarskiego Graviera przy rue de Paris 99. Szybko młody Monet zaczął zarabiać na swoim talencie - zaledwie 15 letni artysta za jedną karykaturę inkasował od 15 do 20 franków. Sam Monet wspominał później, że gdyby dłużej zajmował się tworzeniem karykatur, zostałby milionerem.
W sklepie Graviera nastoletni Monet poznał malarza amatora Eugene’a Boudina, pracującego w drukarni w Hawrze, który z czasem otworzył własny sklep z materiałami malarskimi, gdzie organizował wystawy obrazów. Spotkał też wtedy innych artystów takich jak Pierre-Auguste Renoir czy Alfred Sisley, którzy eksperymentowali z malarstwem w plenerze. Było to rewolucyjne jak na tamte czasy, ponieważ pozwalało artystom uchwycić sceny z natury bezpośrednio z ich źródła, zamiast z ich wyobraźni lub fotografii. To nowe podejście do malarstwa szybko stało się popularne wśród innych impresjonistów, takich jak Camille Pissarro i Edgar Degas.
Twórczość Moneta
Za najsłynniejsze dzieło Moneta uważa się obraz „Impresja, wschód słońca”, które było inspiracją dla wielu innych impresjonistów. Jest to obraz datowany na 1872 rok. Obecnie znajduje się w Musée Marmottan w Paryżu. Przedstawia zatokę portową w mieście Hawr o świcie. Namalowany został prawdopodobnie podczas jednej sesji, na co może wskazywać niezwykle cienka warstwa farby na płótnie.
Inne znane prace to cykl „The Water Lily Pond”, na który składało się ponad 250 obrazów inspirowanych jego własnym ogrodem lilii wodnych; Seria “Katedra w Rouen", która przedstawiała katedrę w różnych porach dnia, roku, w różnej aurze i pogodzie. Na cykl składa się aż 31 obrazów; oraz seria „Stogi siana”. Seria słynie, tak samo jak Katedra w Rouen, ze sposobu, w jaki Monet powtarza ten sam temat, aby pokazać różne światło i atmosferę w różnych porach dnia, w różnych porach roku i przy różnych typach pogody.
Przyjrzyjmy się bliżej tej twórczości.
Katedra w Rouen
Lavacourt pod śniegiem
Impresjoniści lubili śnieg - fascynowała ich gra świateł na białej połaci Monet namalował kilka płócien, które badają sposób, w jaki światło słoneczne gra na śniegu, odbijając odcienie czerwieni, różu, fioletu i błękitu o różnych porach dnia. Ten obraz powstał w Lavacourt, małej wiosce na zakolu Sekwany, kiedy mieszkał w Vétheuil po przeciwnej stronie rzeki.
LAVACOURT POD ŚNIEGIEM
Obraz jest datowany na rok 1881, ale mógł być namalowany wcześniej, zimą 1879/80, która była wyjątkowo mroźna. Sekwana zamarzła, a Monet był zachwycony sposobem, w jaki krajobraz zmienił się przez wszechobecny śnieg i lód. Długo przebywał na mrozie, pokonywał duże dystanse, aby ustawić sztalugę na zewnątrz w idealnym miejscu.
Zimne odcienie sugerują, że ta strona rzeki jest w cieniu, w przeciwieństwie do przeciwnej strony, gdzie różowe odcienie sugerują ciepło bladego światła słonecznego.
The Gare St-Lazare
Monet namalował 12 obrazów przedstawiających Gare Saint-Lazare w okresie intensywnej działalności od stycznia do marca 1877 roku. Siedem z nich znalazło się wśród 30 obrazów, które przesłał na majową wystawę grupy impresjonistów. Nie wiadomo, czy ten konkretny obraz znalazł się wśród wystawionych. Obrazy prezentują różnorodne techniki i kompozycje, różnią się zarówno tematyką, jak i stopniem wykończenia. Opisując obrazy wystawione na wystawie impresjonistów w 1877 roku, krytyk Georges Rivière zauważył: „te obrazy są niezwykle różnorodne, pomimo monotonii i jałowości tematu. W nich bardziej niż gdziekolwiek indziej widać tę umiejętność układania, tę organizację płótna, która jest jedną z głównych cech twórczości Moneta”.
Stogi siana
250 obrazów ogrodu w Giverny
Lilie wodne
W 1893 roku Monet kupił działkę obok swojego domu w Giverny. Najpierw zasadził kolorowy ogród kwiatowy, ale po jakimś czasie zapragnął stworzyć również ogród wodny „zarówno dla przyjemności oka, jak i po to, by mieć tematy do malowania”. Powiększył istniejący staw, wypełniając go nowymi egzotycznymi hybrydowymi liliami wodnymi i zbudował garbaty most na jednym końcu, inspirowany przykładami widzianymi na japońskich grafikach. Ogród wodny stał się główną obsesją późniejszej kariery Moneta i tematem około 250 obrazów.
Tutaj most rozciąga się na szerokość płótna, ale jest odcięty na krawędziach, tak że wydaje się unosić niezakotwiczony nad wodą, a jego kształt odbija się w ciemnym łuku na dole obrazu.
Żadna rozmowa o impresjonizmie nie miałaby sensu bez wspomnienia Claude'a Moneta, który jest powszechnie uważany za jednego z jego głównych współtwórców (obok Pierre'a-Auguste'a Renoira). Jego prace charakteryzują się niesamowitą pracą ze światłem i kolorem, miękkimi pociągnięciami pędzla i skupieniem się na emocjach ponad realizmem. Wszystko to cechy, które stały się dziś synonimem sztuki impresjonistycznej. Od najwcześniejszych dni w Paryżu po największe arcydzieła w Giverny, Claude Monet pozostaje jednym z najbardziej ukochanych malarzy, którego wpływ nadal inspiruje współczesnych artystów na całym świecie.
